VENÖZ KAN ÖRNEĞİ ALIMI
Çeşitli tetkikler için kullanılması gereken kan örnekleri farklılık göstermektedir. Genel olarak kan örnekleri venöz, arteriyel, kapiller (cilt altı) olmak üzere 3 farklı bölgeden alınmaktadır.
Erişkin kişilerde venöz kan örneği birçok tetkik için yeterli olup, bu sayfada venöz kan alma tekniğine ilişkin bilgiler sunulmaktadır. Arteriyel kan örneği sadece kan gazı ölçümleri için kullanılmaktadır. Bebekler ve özelliği olan bazı erişkin hastalarda ise kapiller kan örnekleri kullanılmaktadır.
Laboratuvar sonuçlarını etkileyebilecek faktörleri en aza indirebilmek için kan alımı öncesinde dikkat edilmesi gereken bazı durumlar vardır. Genel olarak hastalar kan alımından 24 saat öncesinde aşırı fiziksel aktiviteden, alkol ve ilaç kullanımından, diyet değişikliklerinden kaçınmalıdır. Hasta her zaman yattığı saatte yatmalı ve kan alımının en az 1 saat öncesinde kalkmalıdır.
Kan alma işlemi nasıl uygulanmaktadır?
Günümüzde kan alımı bir çok merkezde vakumlu kan tüpleri kullanılarak gerçekleşmektedir. Bu yöntemin uygulanması şırınga ile kan alma yöntemine göre daha kolay ve doğrudur.
Aşağıda yer alan basamaklar ile gerçekleştirilir
Test sonuçlarını etkileyen faktörler
Aşağıdaki tabloda test sonuçlarını etkileyebilecek bazı faktörler ve bu faktörlerden etkilenen testler yer almaktadır.
|
Etkilenen Testler |
Açlık |
Kan örnekleri 12 saatlik açlık sonrasında (08:00 – 09:00) verilmelidir. |
Tokluk |
Yenilen yemeğin yağ içeriğine bağlı olarak potasyum, trigliserid, alkalen fosfataz (ALP) artar. Kandaki bulanıklık birçok testin sonucu etkileyebilir. |
Gün içi değişkenlik |
Kortizol, epinefrin, norepinefrin, serum demiri, nötrofil sayımı, renin, aldosteron, büyüme hormonu, parathormon gün içi değişkenlik gösterdiği için bu testlerin analizinde kan örneği sabah verilmelidir. |
Fiziksel aktivite |
Kanda kreatin kinaz (CK), alanin aminotransferaz (ALT), aspartat aminotransferaz (AST) artar. Uzun süreli fiziksel aktivitede ise ayrıca seks hormonlarından testosteron, androstenedion ve luteinizan hormon (LH) artar. |
Diyet |
Et-proteinden zengin diyetle beslenme sonucunda kanda üre, amonyak, ürik asid artar. |
Alkol tüketimi |
Kronik alkol tüketiminde kanda HDL-kolesterol, gamma glutamil transferaz (GGT), ürik asid, ortalama eritrosit hacmi (MCV) artar. |
Sigara |
Sigara içenlerde albumin, kolesterol, glukoz, trigliserid, hemoglobin düzeyleri, alyuvar ve akyuvar sayısı, MCV artar. |
Postür |
Yatar pozisyondan dikey pozisyona geçilince kanda albumin, AST, ALT, kalsiyum, kolesterol, trigliserid düzeyleri artar. |